Η κολονοσκόπηση είναι η βασική εξέταση για τη έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Είναι δηλαδή μια πολύ σημαντική προληπτική εξέταση, όπως είναι η μαστογραφία και το Pap-test. Είναι μια πολύ συνηθισμένη και ασφαλής εξέταση που γίνεται με μέθη, δηλαδή ο ασθενής κοιμάται.
Κολονοσκόπηση συνιστάται σε κάθε ενήλικα, άνδρα ή γυναίκα άνω των 45 ετών και σε περίπτωση εντελώς φυσιολογικής εξετάσεως συνιστάται η επανάληψή της κάθε 10 χρόνια.
Σε περίπτωση που υπάρχει συγγενικό πρόσωπο πρώτου βαθμού με καρκίνο παχέος εντέρου σε μικρή ηλικία, μπορεί να χρειάζεται κολονοσκόπηση νωρίτερα από το 45ο έτος της ηλικίας.
Όταν ο καρκίνος διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο, οι πιθανότητες επιτυχούς αντιμετώπισής του είναι μεγαλύτερες. Ο κάθε ασθενής πρέπει να είναι παρατηρητικός για τυχόν αλλαγές στις φυσιολογικές συνήθειες του εντέρου, όπως για παράδειγμα αίμα στις κενώσεις και καινούργια και ασυνήθιστη δυσκοιλιότητα και να συμβουλεύεται το γιατρό του χωρίς καθυστέρηση. Η κολονοσκόπηση είναι μια επέμβαση που γίνεται συνήθως για διερεύνηση γαστρεντερικών συμπτωμάτων, όπως κοιλιακός πόνος, αίμα στις κενώσεις ή αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου ή σε περιπτώσεις όπου υπάρχει οικογενειακό ιστορικό με επικινδύνους πολύποδες ή καρκίνος πεπτικού.
Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο παχέος εντέρου στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Προσωπικό ιστορικό αδενωματωδών πολυπόδων στο έντερο
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή προκαρκινικοί πολύποδες (αδενώματα). Με άλλα λόγια, όταν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχει καρκίνο παχέος εντέρου ή προκαρκινικούς πολύποδες
- Ιστορικό Οικογενούς Αδενωματώδους Πολυποδίασης ή υποψία Οικογενούς Αδενωματώδους Πολυποδίασης χωρίς ωστόσο να έχει τεκμηριωθεί η διάγνωση με γενετικό έλεγχο
- Προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό κληρονομικού μη-πολυποειδούς καρκίνου του παχέος εντέρου (Σύνδρομο Lynch)
- Ιστορικό φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (Ελκώδης κολίτιδα, Νόσος του Crohn).
Τι είναι οι πολύποδες
Συνήθως με την κολονοσκόπηση ψάχνουμε να βρούμε πολύποδες και να τους αφαιρέσουμε ενδοσκοπικά. Οι πολύποδες είναι συνήθως μικρές εξογκώσεις στο τοίχωμα του εντέρου που μπορεί σε κάποια χρόνια να μεγαλώσουν και να γίνουν καρκίνος. Ορισμένοι είναι σχετικά εύκολο να ανιχνευθούν, αλλά κάποιοι είναι περισσότερο επίπεδοι και συνεπώς πιο δύσκολοι στην ανίχνευση. Για αυτό και είναι πολύ σημαντική η σωστή προετοιμασία πριν την κολονοσκόπηση.
Βήματα για μια επιτυχημένη κολονοσκόπηση
Το πιο σημαντικό είναι η σωστή προετοιμασία του εντέρου. Εάν το έντερο δεν είναι επαρκώς καθαρό πιθανώς δε θα μπορέσουμε να δούμε τα πάντα. Ο βασικός σκοπός σας είναι να καθαριστεί το έντερο τόσο καλά όσο καθαρή είναι η παλάμη του χεριού σας.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης του ειδικού καθαρτικού που πρέπει να πάρετε
- Ακολουθήστε τις οδηγίες σχετικά με τη δίαιτα ενόψει της κολονοσκόπησης
- Για 2 ώρες τουλάχιστο πριν την κολονοσκόπηση μην πιείτε τίποτα, ούτε νερό. Πρέπει το στομάχι να είναι άδειο.
Ορισμένες φορές μπορεί να αισθανθείτε ερεθισμό στην περιπρωκτική περιοχή εξαιτίας των υδαρών κενώσεων κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας.
- Για να αποφύγετε ή να ελαχιστοποιήσετε τους ερεθισμούς μπορείτε να αλείψετε βαζελίνη στο δέρμα γύρο από τον πρωκτό προτού ξεκινήσετε την εντερική προετοιμασία
- Καθαρίστε καλά την περιοχή με υγρά μαντηλάκια ή νερό αντί για κανονικό χαρτί υγείας.
Είναι βασικό να ενημερώσετε το γιατρό σας για φάρμακα που τυχόν παίρνετε. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν παίρνετε ασπιρίνη, φάρμακα που επηρεάζουν την πήξη του αίματος, αντιφλεγμονώδη, φάρμακα για τις αρθρώσεις, σίδηρο ή ινσουλίνη. Εάν έχετε σακχαρώδη διαβήτη, μπορεί να χρειαστεί να μειώσετε τη δόση της ινσουλίνης ή άλλων φαρμάκων.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης
Το ενδοσκόπιο εισάγεται από το ορθό και προωθείται μέχρι το τέλος του παχέος εντέρου, το οποίο βρίσκεται στο κάτω δεξιό μέρος της κοιλιάς. Αν χρειαστεί μπορεί να ληφθούν βιοψίες από το τοίχωμα του εντέρου ή να αφαιρεθούν πολύποδες.
- Όταν έρθετε στο νοσοκομείο για την εξέταση θα σας ζητηθεί να φορέσετε νοσοκομειακή ρόμπα
- Το νοσηλευτικό προσωπικό του ενδοσκοπικού τμήματος θα σας τοποθετήσει ένα μικρό καθετήρα στη φλέβα του χεριού σας
- Θα σας ζητηθεί να γυρίσετε στο πλάι στην αριστερή πλευρά και θα σας χορηγηθεί χαλαρωτικό ή αναισθητικό φάρμακο από τη φλέβα
- Η διάρκεια της κολονοσκόπησης είναι περίπου 30 λεπτά, μπορεί όμως να διαρκέσει περισσότερο ανάλογα με τη δυσκολία, την ποιότητα της εντερικής προετοιμασίας και τα ευρήματα.
Τι συμβαίνει μετά την κολονοσκόπηση
- Θα παραμείνετε στο χώρο ανάνηψης για λίγη ώρα
- Πρέπει να έχετε κάποιο υπεύθυνο μέλος της οικογένειας ή κάποιο φιλικό πρόσωπο να σας πάει στο σπίτι μετά την κολονοσκόπηση γιατί δεν επιτρέπεται η οδήγηση αμέσως μετά την κολονοσκόπηση
- Αποφύγετε να πιείτε αλκοολούχα ποτά ή το χειρισμό μηχανημάτων για 24 ώρες μετά την εξέταση
- Συνήθως μπορείτε να επανέλθετε στην κανονική σας δίαιτα αμέσως μετά την κολονοσκόπηση
- Αν αφαιρεθεί κάποιος πολύποδας ή ληφθούν βιοψίες, είναι πιθανό να δείτε λίγο αίμα από το ορθό για 1 με 2 μέρες μετά την κολονοσκόπηση. Αν δείτε μεγάλη ποσότητα αίματος από το ορθό, έχετε υψηλό ή επίμονο πυρετό ή έντονο κοιλιακό πόνο μέσα στις επόμενες 2 εβδομάδες επικοινωνήστε με το γιατρό σας ή πηγαίνετε στο εφημερεύον νοσοκομείο.
